Ons land staat er goed voor. De Nederlandse economie blijft groeien. En ook in onze regio is sprake van lichte vooruitgang. Het aantal werklozen daalt, het aantal banen groeit en steeds meer bezoekers weten Hoorn en de regio (vaker) te vinden. Net als vorig jaar blijven de gemeentefinanciën echter achter bij de groei om ons heen. Belangrijkste oorzaken zijn de lagere inkomsten vanuit het Rijk en de tekorten in het sociaal domein. Om onze ambities waar te kunnen maken, gaan wij op zoek naar financiële ruimte.
Bij de behandeling van de Kadernota in juni heeft u als raad besloten om alle ruimtevragers even stil te zetten, in afwachting van een meer compleet financieel beeld bij in de Begroting 2020. Het financiële beeld bij deze begroting is veranderd sinds de kadernota voor de zomer. Als wij al onze ambities willen waarmaken, ontstaat er de komende jaren een tekort van 1,5 miljoen euro. Hoewel dit op de totale begroting geen enorm bedrag is (het is 0,6% van de totale begroting van 240 miljoen euro), willen wij met de raad vrije ruimte maken om dit tekort weg te nemen.
Om een goede heroverweging te kunnen maken, is inzicht nodig in ‘oude ambities’ versus nieuwe ambities. Welke activiteiten dragen niet langer (of onvoldoende) bij aan onze bestuurlijke doelen? Welke activiteiten kunnen we anders organiseren of slimmer uitvoeren? Waar kunnen inkomsten verhoogd of uitgaven verlaagd worden? Waar is temporiseren mogelijk? Op basis van die verkenning wil het college de raad een pakket maatregelen voorleggen in de Kadernota 2020, die bij elkaar een minimale begrotingsruimte opleveren van 2 miljoen euro.

Meer stad
Om ook in de toekomst een levendige en aantrekkelijke stad te blijven moet Hoorn ‘meer stad’ worden. Deze ambitie staat centraal in de koers en keuzes die wij als gemeente maken. In lijn met deze ambitie van de raad en het college moeten wij als gemeente de stap maken van beheer naar ontwikkeling van onze stad. Dat vraagt iets anders van ons als bestuur (college en raad), maar ook van onze organisatie en onze stad. Het vraagt om andere keuzes en prioriteiten, gericht op de groei van onze stad. Hoorn heeft veel kwaliteiten en daarmee veel potentie om dit mogelijk te maken. In samenspraak met de raad en betrokken partijen formuleren wij een Ontwikkelagenda om deze kansen te verzilveren en onze ambitie te realiseren.

Aantrekkelijk wonen
Een levendige stad vraagt een evenwichtige bevolkingsopbouw, zowel qua leeftijd als financiële draagkracht. De ambitie om meer stad te worden, betekent dat we meer woningen moeten bouwen. Vooral het gebied binnen 1.200 meter rond het station, de ‘gouden rand’ rond de binnenstad. Juist op deze plek, dichtbij de vele voorzieningen en het openbaar vervoer, is er ruimte voor vernieuwende en duurzame woonconcepten. Zeker ook voor jongere doelgroepen. Een onderscheidend aanbod moet leiden tot een nieuwe vraag, bij deels nieuwe doelgroepen, bovenop de vraag die in Hoorn al bestaat (‘aanbod schept vraag’).
Wij blijven ons inzetten om de bouw van nieuwe woningen in alle prijsklassen aan te jagen en te versnellen, samen met de woningcorporaties en ontwikkelaars. We voegen de juiste woningen toe, om zo de doorstroming op gang te helpen. We gaan door met het vernieuwen en opknappen van bestaande wijken en buurten en stimuleren het verduurzamen van de woningvoorraad.

Economisch sterk
Een economisch sterke stad moet (meer) in staat zijn in de eigen werkgelegenheid te voorzien. Hierdoor loopt de druk op de bereikbaarheid van de Randstad door forensenverkeer niet verder op en ontstaat er idealiter zelfs een ‘tegenspits’, wat een randvoorwaarde is voor de verbetering en intensivering van het openbaar vervoer.
De ambitie ‘meer stad worden’ vereist groei van het aantal arbeidsplaatsen tot groter dan de omvang van de beroepsbevolking en groei van kansrijke sectoren. Absolute topprioriteit is behoud en actieve werving van bedrijven, aansluitend op het profiel van de beroepsbevolking van de stad en regio. Ook gaan wij programma's ontwikkelen op kansrijke sectoren (zoals zorg, techniek, agri, toerisme) en zoeken wij naar aantrekkelijke onderwijs-werk-huisvestingsarrangementen om jongeren en jong talent te behouden en aan te trekken.

Goed bereikbaar
Bereikbaarheid van en naar de Metropoolregio Amsterdam en andere banenregio’s is voor Hoorn cruciaal. Het is een belangrijke vestigingsfactor voor zowel inwoners als ondernemers. Als onderdeel van de ambitie om ‘meer stad’ te worden en de ontwikkeling van de Poort van Hoorn werken wij aan goede oplossingen voor parkeren en verkeer in en om de binnenstad. Dit jaar nemen we de concrete besluiten op basis waarvan we een samenwerkingsovereenkomst met onze ontwikkelpartners kunnen tekenen. Met het oplossen van het knelpunt van de turborotonde verbeteren we komend jaar de doorstroming van en naar de A7. Om ook in de toekomst een goed bereikbare stad te zijn, willen wij een goed beeld krijgen van mogelijke knelpunten of kansen, voor autoverkeer, maar nadrukkelijk ook fietsverkeer en openbaar vervoer. In het nieuwe mobiliteitsplan werken wij deze uit tot strategische keuzes.

Levendig en gastvrij
We willen Hoorn nóg aantrekkelijker maken. Samen met de ondernemers van de binnenstad werken wij aan concrete plannen als antwoord op de leegstand in het Hoornse winkelrondje. Ook investeren we in de programmering van de stad; meer redenen om naar Hoorn te komen. Promotie van Hoorn als ‘dé Stad van de Gouden Eeuw’ zetten wij in om Hoorn bij de juiste doelgroepen onder de brengen. Hierin willen we een volgende stap in zetten. Het nieuwe stadsstrand geeft Hoorn meer gezicht aan het water. In 2020 start de Alliantie Markermeerdijken met de aanleg van de oeverdijk en neemt de gemeente een besluit over het definitieve ontwerp van het strand. Daarnaast zetten we vol in op het verbeteren en aantrekkelijker maken van de haven, als een van de belangrijkste kernkwaliteiten van onze stad.

Duurzaam
Een duurzame stad heeft toekomst. Daarom is duurzaamheid één van onze belangrijkste prioriteiten. De ambitie is groot, de eindbestemming duidelijk: een klimaatneutrale stad in 2040. De grootste opgaven binnen het programma Duurzame stad zijn de energietransitie, circulaire economie, klimaatadaptatie en biodiversiteit. Belangrijke randvoorwaarden zijn een goede balans van ambitie en financiële middelen en regionale samenwerking tussen overheid, bedrijven en onderwijs. Innovatie is cruciaal, omdat bestaande technieken niet toereikend zijn voor de realisatie van de ambitie.

Sociaal
Een van de grootste uitdagingen van de komende jaren is om in het sociaal domein tot een gezond financieel evenwicht te komen. We willen de kwaliteit van zorg overeind houden, maar ook binnen de budgetten blijven die wij hiervoor van het Rijk krijgen. Dat vraagt om goede analyses en duidelijke keuzes, waarbij wij er naar streven maatregelen te nemen die onze burgers niet raken. De bestuursopdracht om de tekorten terug te dringen is daarbij een belangrijk handvat. Innovatie en preventie spelen hierbij een belangrijke rol. We willen samen met de zorgsector en het onderwijs op zoek naar oplossingen voor het grote tekort aan personeel in de zorg en een goede doorstroming vanuit de bijstand richting werk. Armoedebestrijding en het voorkomen van schulden zijn belangrijke speerpunten. Wij verwachten begin 2020 de uitkomsten van een diepgaand onderzoek naar armoede in Hoorn. Dit geeft ons een goed beeld van wat er nodig is om inwoners beter te helpen richting financiële zekerheid.

Schoon, heel en veilig
Veiligheid en de staat van het onderhoud van de openbare ruimte en het groen bepalen in belangrijke mate of je je prettig en thuis voelt in je buurt, wijk en staat. Daarom zijn het ook veel besproken onderwerpen. We gaan aan de slag met de uitvoering van de nieuwe groenvisie die met de stad is opgesteld en werken ook een kwaliteitsplan voor de openbare ruimte uit. Nu de zichtbare criminaliteit steeds meer in beeld en onder controle is, richten wij onze pijlen op de minder zichtbare criminaliteit, zoals ondermijning. Daarnaast willen wij veiligheidsproblemen beter kunnen voorkomen door een directere verbinding van veiligheid en zorg.

Groeien samen met stad en regio
Groeien doe je als stad en stadsbestuur samen. De stap om als gemeentebestuur op een andere manier te willen werken is daarin belangrijk. We willen meer samen optrekken om de grote opgaven voor onze stad aan te pakken. Inwoners, ondernemers, instellingen, verenigingen hebben hierin een nadrukkelijke rol. Zij brengen hun kennis in en denken en beslissen mee. Ook de raad neemt hierin via het procesakkoord en de bestuursagenda een prominentere rol en maakt per vergadermaand één week vrij voor het contact en overleg met de stad. Initiatieven vanuit de stad stimuleren wij en helpen wij verder.
Om als stad te kunnen groeien, hebben we nadrukkelijk ook de regio nodig, net als de grotere netwerken, zoals het G40 stedennetwerk en de samenwerking in Noord-Holland Noord en langs de Corridor Amsterdam – Hoorn. Binnen het Pact van Westfriesland 7.1 werken wij samen om onze regio in de top 10 van aantrekkelijkste regio’s te krijgen. Alles is erop gericht om als stad en regio samen de stap vooruit te zetten. In 2020 vertalen we de ambities naar een concrete uitvoeringsagenda.
We realiseren ons dat er een ambitieus programma ligt. De uitdaging is nu om plannen concreet te maken en de financiën vrij te spelen om ze ook uit te kunnen voeren. Die uitdaging gaan we graag aan, in goede samenwerking met de gemeenteraad en met onze partners in de stad en regio.

College van burgemeester en wethouders
September 2019